ΧΑΡΟΥΜΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ: Τι πρέπει να γνωρίζεις για το μέλι!!

Το μέλι είναι το νέκταρ των θεών, μια από τις αρχαιότερες και νοστιμότερες τροφές .

Η μέλισσα εμφανίστηκε στη Γη περίπου… 65 εκατομμύρια χρόνια πριν, πολύ πριν τον άνθρωπο!
Οι ελληνικοί μύθοι περιγράφουν τον Δία τον Μελισσέα να θρέφεται από μέλισσες στο Ιδαίο Αντρο της Κρήτης , τον δε πανέμορφο θεό Απόλλωνα αποκλειστικά με νέκταρ και αμβροσία . Οι Ολύμπιοι θεοί θρέφονταν επίσης με αμβροσία (μέλι) και νέκταρ (υδρόμελο=ηδύποτο που παράγεται από τη αλκοολική ζύμωση του μελιού) ενώ οι άτυχοι νεκροί έπρεπε να κρατούν μιά μελόπιτα καθώς κατέβαιναν στον Αδη για να εξευμενίσουν τον Κέρβερο.

Ο Όμηρος και ο Ησίοδος αναφέρονται στη συλλογή του μελιού από άγρια μελίσσια μέσα σε σπηλιές ενώ η συστηματική καλλιέργεια του μελιού ξεκινά μετά τους ελληνιστικούς χρόνους . Τότε η μελισσοκομία γίνεται μιά προσοδοφόρα εμπορική ασχολία με υψηλούς φόρους, το μέλι αναγνωρίζεται εκ νέου σαν πολύτιμο προϊόν θρέψης αλλά και εξαιρετικό γιατρικό και το κερί χρησιμοποιείται για το φωτισμό της αυτοκρατορίας.

Το μέλι δεν είναι το πιό σημαντικό προιόν της μέλισσας αλλά η επικονίαση, η γονιμοποίηση δηλαδή του 60-70% των φυτικών ειδών της Γης από τις μέλισσες. “Οταν πάψουν να υπάρχουν οι μέλισσες η ανθρωπότητα θα ζήσει μόνο τέσσερα χρόνια ακόμα” είπαν πολλοί σοφοί ερευνητές και μελετητές του φυτικού βασιλείου (και όχι μόνον ο Αϊνστάιν στον οποίο συνήθως αλλά λανθασμένα αποδίδεται η ρήση, μιά και πολλοί άλλοι είπαν κάτι παρόμοιο πρωτύτερα).

Οι πολύτιμες μέλισσές μας όμως “τα βρίσκουν ολοένα και πιό δύσκολα” τα τελευταία πενήντα χρόνια σ’ αυτή τη πολύ σημαντική εργασία τους, την επικονίαση: αποπροσανατολίζονται από τα κύματα των κεραιών κινητής τηλεφωνίας και χάνουν τις κυψέλες τους, ασθενούν γιατί καταναλώνουν φυτοφάρμακα όταν τρυγούν τα λουλουδάκια τους, “μένουν χωρίς δουλειά” στις μονοκαλλιέργειες (που δεν χρειάζονται γονιμοποίηση για να αναπαραχθούν) και υποφέρουν από τη ολοένα αυξανόμενη ξηρασία και θερμοκρασία του πλανήτη.
Στην Ελλάδα, με τη μικρή σε διάρκεια ανθοφορία την Ανοιξη, οι μελισσοκόμοι φορτώνουν τα μελίσσια τους σε φορτηγά και πλοία της γραμμής και τα μετακινούν από περιοχή σε περιοχή κυνηγώντας ουσιαστικά …την ανθοφορία της Ανοιξης για να δώσουν στις μέλισσες την ευκαιρία να τρυγήσουν λίγο ακόμα νέκταρ .
Θα βρείς τους Έλληνες μελισσοκόμους να τοποθετούν κυψέλες σε απότομα λαγκάδια, κακοτράχαλα βουνά και δύσβατα φαράγγια προσπαθώντας να εξασφαλίσουν το καλύτερο μικροκλίμα και καλή ποσότητα τροφής για τις μέλισσές τους. Γι’ αυτές τις δυσκολίες και μόνο, αξίζει κανείς να προτιμήσει το ελληνικό μέλι και όχι μόνο για τη ποιότητά του που έτσι κι αλλιώς θεωρείται από τις υψηλότερες σε ολόκληρο το κόσμο.

Καλύτερο ελληνικό μέλι θεωρείται το μέλι Ελάτης Μαινάλου Βανίλια και το μέλι πεύκου που παράγεται μόνο στην Ελλάδα και στη Τουρκία. Το μέλι Ελάτης Βανίλια έχει σαφή Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (Π.Ο.Π) και συλλέγεται αποκλειστικά από μέλισσες που τρυγούν τα έλατα στη περιοχή Μαίναλο της Αρκαδίας, κοντά στη Βυτίνα και στην Αλωνίσταινα. Άλλα γνωστά είδη μελιού είναι το θυμαρίσιο, το μέλι εσπεριδοειδών, από ερείκη και κουμαριά (που είναι και λίγο πικρά!), μέλι καστανιάς , βαμβακιού, ακακίας και ανθόμελο.
Το μέλι από τα εσπεριδοειδή είναι ανοιχτόχρωμο και πιό διάφανο με διακριτική γεύση, η “βανίλια” έχει κεχριμπαρένιο χρώμα και δεν κρυσταλώνει ποτέ (μιά και έχει λιγότερα ζάχαρα από τα άλλα μέλια) και το πευκόμελο είναι, εκτός από το μεγαλύτερο σε παραγωγή στην Ελλάδα, σκουρότερο σε χρώμα και εντονότερο σε γεύση.
Το μέλι διατηρεί όλα του τα θρεπτικά συστατικά και τις βιταμίνες όταν δεν υπόκειται σε επεξεργασία με θερμότητα ή διάλυση με νερό. Περιέχει ασβέστιο, μαγνήσιο, φώσφορο, βιταμίνες Β1 και Β2 και βοηθά στην απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό. Το κρυσταλωμένο μέλι δεν είναι χαλασμένο μέλι.
Βιολογικό μέλι είναι αυτό που συλλέγεται από μελισσοσμήνη που τρυγούν ελεύθερα σε λιβάδια αυτοφυή και όχι αγρούς εντατικής καλλιέργειας που χρησιμοποιούν φυτοφάρμακα. Τότε, κανένα πρόσθετο υλικό δεν προστίθεται ούτε στις κερήθρες ούτε στο μέλι αλλά ούτε και στη τροφή των σκληρά εργαζόμενων μελισσών (όπως συνήθως ζάχαρη κατά τη διάρκεια της σκληρής τους εργασίας που χρειάζονται πολλούς υδατάνθρακες). Στην Ελλάδα βγαίνει δύσκολα και σε μικρές ποσότητες, λόγω της γεωμορφολογικής ποικιλομορφίας της χώρας. Πού να βρεις μέρη χωρίς καλλιέργειες με τρία χιλιόμετρα ακτίνα; Λίγα και στα βουνά μόνο.

Πρόπολη. Προ της Πόλης. Οι μέλισσες το χρησιμοποιούν για να σφραγίσουν οπές της κυψέλης ή να μικρίνουν την εισοδό της για να προστατευτούν από εχθρούς. Έτσι και το ονομά της. Η βασική χρήση της όμως είναι η κάλυψη όλων των εσωτερικών επιφανειών της κυψέλης για λόγους “απολύμανσης”. Συλλεγμένες ρητίνες από δέντρα και φυτά, εμπλουτισμένη με στοιχεία της μέλισσας και έτοιμο το “αντιβιωτικό της κυψέλης”.
Γύρη. Πολυβιταμινούχο σκεύασμα. Συλλεγμένο από τις μέλισσες για να χρησιμοποιηθεί στην εκτροφή των νεαρών μελισσών. Οι πρωτεϊνες του μελισσιού. Η μέγιστη ημερήσια δόση για τον άνθρωπο είναι μια κουταλιά της σούπας, αρχίζοντας από μικρότερες δόσεις. Για αυτούς που ταλαιπωρούνται από ανοιξιάτικες αλλεργίες, πιθανά η χρήση της (με μέτρο πάντα) να αποτελεί μια καλή προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος. Καλό είναι βέβαια να καταναλώνουν γύρη της ευρύτερης περιοχής της κατοικίας τους, μιας και η γύρη των κοντινών φυτών στον τόπο διαμονής τους, δημιουργεί τα προβλήματά τους.
Ο βασιλικός πολτός είναι η υπερτροφή που παράγεται σε απειροελάχιστες ποσότητες στους υποφαρυγγικούς αδένες των μελισσών και χαρίζουν στον άνθρωπο ευεξία και χαρά! Τα λιπαρά οξέα του βοηθούν στην αντιμετώπιση των ρευματισμών, της αρθρίτιδας, μειώνουν την πίεση του αίματος, χτίζουν γερότερο τον οργανισμό και ενισχύουν το ανοσιοπητικό μας σύστημα, την σωματική αντοχή και τη πνευματική διαύγεια.
Το μέλι είναι το πιό θρεπτικό φυσικό γλυκαντικό και μιά γερή κουταλιά έχει 60-65 θερμίδες. Το κλασσικό κέρασμα στις ταβέρνες , το γιαούρτι με το μέλι, σκοράρει άνετα 160-180 θερμίδες στο μικρό πιατάκι που συνήθως σερβίρεται.
Το μέλι κοστίζει από 8 έως 20 ευρώ το κιλό. Η ακριβότερη τιμή του συναντάται συνήθως σε νησιά που παράγουν ελάχιστες ποσότητες εκλεκτού θυμαρίσου μελιού και αξίζουν κάθε σεντ της τιμής τους μιά και είναι ό,τι αγνότερο έχει να προσφέρει στο τραπέζι μας το φυτικό βασίλειο.
Με το μέλι παρασκευάζονται το παστέλι και το παραδοασιακό μαντολάτο.